Jannes v.d. Sleeden

Jannes van der Sleeden was een humanist

In 1690 kwam de Hoogeveense onderwijzer Jannes van der Sleeden in conflict met de kerk, omdat hij er andere godsdienstige denkbeelden op na hield. Helaas kennen we niet de visie van Jannes zelf, maar slechts alleen de zwart-wit gestelde conclusies die de toenmalige Hoogeveense kerk haalde uit gesprekken met hem. Die zijn geanalyseerd en in het boek ‘Hoogeveen, oorsprong en ontwikkeling’ werd geconstateerd dat hij deel moet hebben uitgemaakt van de stroming van de Rijnsburger Collegianten. Dit was een vrijzinnige groep christenen, die was voortgekomen uit de Remonstrantse kerk, toen vanwege het gebrek aan predikanten aldaar steeds meer groepen ontstonden waarin de leden zelf spraken.
Wat betreft hun organisatie leken de Collegianten dus wel wat op de Vergadering van Gelovigen. Al met al was deze groep een duidelijk onderdeel van het toenmalige christendom. Hun visie betekende een nieuwe interpretatie van het christendom, met ideeën die elders in de kerkgeschiedenis ook al waren uitgewerkt, en zeker geen breuk met het christendom. Bij Humanisme is wel degelijk sprake van een breuk met het christelijke godsbeeld.
Centraal staat de mens zelf, in zijn streven naar een menswaardige wereld. Jannes van der Sleeden – die om te kunnen trouwen al zijn denkbeelden herriep – was dus zeker geen Humanist, zoals tegenwoordig vaak wordt gezegd. Dat beeld hebben we te danken aan geromantiseerde visies op zijn persoon en denken, die dus door nader historisch onderzoek moesten worden bijgesteld. Maar ja, als een verhaal eenmaal de ronde doet, en als een Hoogeveens Humanistisch verzorgingshuis Jannes’ naam gebruikt, help dan zo’n verhaal over Jannes van der Sleeden maar eens weer uit de wereld.
Jannes van der Sleedenhuis: tot juni 2017 in gebruik voor een verzorgingshuis.

Foto: Bron Google earth